portal.guldu.uz

Биокимё ёки биологик кимё тирик материя таркибига кирувчи моддаларнинг кимёвий тузилиши ва уларни модда алмашинувидаги ўрнининг функционал аҳамиятини ўрганувчи фандир. Биокимё биология ва кимё фанларини бир-бирларига боғловчи воситачи кўприк бўлиб, мазкур соҳа ҳаёт кимёси ҳам деб аталади. Жонзотлардаги ҳаётий жараёнлар ташқи муҳит билан тўхтовсиз узвий боғлиқликда ва энергия алмашинуви натижасида содир бўлиб туради. Мазкур фаннинг асосий вазифаси-биокимёвий жараёнларни асосий қонуниятларини, уларда иштирок этувчи биомолекулалар структураси ва вазифаларини ҳамда уларнинг ўзаро боғлиқ ҳолдаги фаолиятини қамровчи метаболизмни тадқиқ қилишдан иборат.
Биокимё фани жонли табиатни, кенг маънода айтганда инсондан бошлаб, умуртқалилар, умуртқасизлар, ўсимликлар, бактериялар ва вирусларни ўрганувчи фандир. Улар билан муайян кимёвий жараёнлар ўртасидаги тафовутга қарамай у турларни бирлаштирувчи биокимёвий бирлик бўлиб, бундай илмий қарашга умумий биокимё сфераси дейилади.
Анъанага мувофиқ биологик кимё фанида биомолекулаларни кимёвий структурасини ўрганиш соҳаси статик, модда алмашинуви ва энергия бўлими динамик, алоҳида тўқима ва аъзолардаги кимёвий жараёнларни ташкил қилувчи бўлим эса функционал биокимё деб аталади. Албатта, биокимё фанини бундай бўлимларга бўлиш нисбий ҳисобланади.
Фундаментал биокимё биология фанининг соҳалари бўлмиш генетика, физиология, иммунология ва микробиология асосларини ташкил этади.