portal.guldu.uz

G i g i e n a — bu salomatlik to’g’risidagi, uni saqlash, mustahkamlash hamda tevarak-atrofdagi omillarning unga ko’rsatadigan zararli ta’sirini bartaraf etish vositalari va metodlari to’g’risidagi fandir.
Gigiena, iqlimni] mikr.otsqlimni, havoning, suvning va tuproqning xolatini, ovqatlanish sharoitlarini, kiyim-kechak, turarjoy, mehnat va dam olishga qo’yila-digan shartlarni, fizkultura hamda sport mashg’ulot-lari o’tkaziladpgan shart-sharontlarni va boshqa bir qator masalalarni o’rganadi. Odamning mexnat, dam olish va sportdagi faoliyatining biror sohasi yo’qki, ular gigienik jihatdan tartibga solib turilmaydigan bo’lsin. Odam salomatlig’iga ta’sir ko’rsatadigan omil-larni normalashtirib, ya’ni ularning dozasini belgi-lab turish gigiena fanining asosiy maqsadi hisobla-nadi. Gigienik normalar cheklab qo’yiladigan (masa-lan, xavoda, suvda, tuproqda zararli moddalarning yo’l qo’yish mumkin bo’lgan nikdorini belgilash shakli-da) yoki optimal holatga keltirish (masalan, jismoniy nagruzkalar, ovqat ratsionining optimal dozalarini belgilash) xarakterida bo’lishi mumkin. Tavsiya ztilgan gigienik normalar qonuniy yo’l bilan mustaxkamlana-di xamda sanitariya inspektsiyasi organlari tomonidan nazorat qilib turiladi. Gigienada turli fap sohala-ri — sotsiologiya, demografiya, klimatalogiya, fiznolo-giya, mikrobiologiya, fizika, ximiya sohalarida qo’lla-niladigan metodlar va metodikalardan foydalannladi. Jismoniy tarbiya gigienasi — gigiena fanining bo’limlaridap biridir. Jismoniy tarbiya va sport mashg’ulotlaridan odam salomatliginn saklash va mustahkamlash maqsadida samaraliroq foydalanish uchun o’sha mashg’ulotlar vositalarini, metodlarini xam-da shart-sharoitlarini ilmiy jihatdan asoslangan hol-da normaga solib turish jismoniy tarbiya gigienasiping mazmunini tashkil etadi. Jismoniy tarbiya gigienasn mashg’ulotlarning samaraliroq metodlarshsh va eng qu-lay shart-sharoitlarini asoslab bernsh uchun jnsmoniy mashqlar odamlar sog’lig’iga kanday ta’snr ko’rsatishi-nn va ular sog’lig’ini mustaxkamlashga kay darajada xizmat qilishini o’rganadi.