Èíñîíëàð қàäèì çàìîíëàðäàí áó¸í òóðëè õèë ãè¸ҳëàðíèíã äàâîëîâ÷è âà қóââàò áåðóâ÷è õóñóñèÿòëàðèíè áèëèøãàí âà áó áèëèìëàðèíè òóðëè õèë õàñòàëèêëàðíè äàâîëàøäà èøëàòèøãàí. Ìàñàëàí қàäèìãè Ìèñðäà, Õèíäèñòîíäà, Õèòîéäà, ¡ðòà Îñè¸äà âà áîøқà ê¢ï÷èëèê äàâëàòëàðäà òàáèáëàð ãè¸ҳëàðíèíã íèìàãà äàâî á¢ëèøè õàқèäà ê¢ïãèíà ðèñîëàëàð ¸çèá қîëäèðãàíëàð. Қàäèìãè Òèáåò òèááè¸òè áó áèëàí áîғëèқ æóäà ê¢ïëàá àôñîíàëàð áèëàí áóðêàíãàí. Óëàð è÷èäà õîçèðãà қàäàð ¢ç қèììàòèíè é¢қîòìàãàí âà àìàëè¸òäà èøëàòèëàäèãàí òóðëè õèë ãè¸ҳëàðäàí òàé¸ðëàíàäèãàí äîðèâîð òàðêèáëàðíè òîïèø ìóìêèí. Óøáó êèòîá÷àäà õàëқ òàáîáàòèíèíã ê¢ïëàá äîðèâîð ãè¸ҳëàðäàí èáîðàò âà òóðëè õèë êàñàëëèêëàðãà äàâî á¢ëà îëàäèãàí øèôîáàõø òàðêèáëàðè êåëòèðèëãàí. Áó òàðêèáëàðäà èøëàòèëàäèãàí ãè¸ҳëàðíèíã äåÿðëè áàð÷àñèíè þðòèìèç òàáèàòèäàí, ÷¢ëàäèðëàð âà òîғëàðèäàí òîïèøèíãèç ìóìêèí. Æóäà ҳàì íî¸á, ÷åò ýëëàðäà ¢ñàäèãàí âà êàì åòèøòèðèëàäèãàí ãè¸ҳëàðíè ýñà øèôîáàõø ãè¸õëàð ñîòèëàäèãàí ôèòîäîðèõîíàëàðäàí áåìàëîë òîïèø ìóìêèí. Óëàðäàí қàéíàòìà, ñóâëè ¸êè ñïèðòëè äàìëàìà, øèôîáàõø ÷îé, àæðàòìà ¸êè ýêñòðàêò ê¢ðèíèøèäà òàé¸ðëàíãàí òóðëè õèë òàðêèáëàðíè ñîòèá îëèøèíãèç ¸êè òàé¸ðëàòèá îëèøèíãèç ìóìêèí.